Licenza Creative Commons
Esta obra ten unha licenza Creative Commons Atribución-Non comercial-Compartir igual 4.0 Internacional.

miércoles, 21 de febrero de 2024

Paisaxe cultural das minas romanas das Borreas, Viana do Bolo

 Minas romanas das Borreas, Caldesiños

Ruina montium ao pé do rio Camba. Paisaxe desgarrada de ericaceas e carballos. Corte e desaparición xeolóxica dun monte por imperativo imperial.


O traballo da auga, a presión furando as entrañas da terra, o lavado dos materiais e o achado do ouro, o abandono e a desfeita ecolóxica, as telleiras e novos usos, a recuperación natural, os encoros de seculo XX...


Tan impresionante e o descenso brusco dende os 700 metros de altura cara o Camba como a vertente leste de carballos extendida dende a crista das Médulas ata os altos de Terragudas.

Unha paisaxe cun monte desventrado de ardente cor laranxa entre impresionantes soutos de castiñeiros.

A ola baleirada cos catro desaugadoiros ocupada agora por carballos e as antigas telleiras no chan da estrada actual.



sábado, 10 de febrero de 2024

Loa a la tierra, Byung-Chul Han


Un canto de amor á terra cultivada, á humanidade

O xardín invernal berlinés de Byung-Chul Han xunto á lagoa Wannsee. Xardín de sombra, de hostas e hortensias pero tamén de rosas con dous anxos rilkeanos que gardan a entrada.

O amante do xardín que bica a tódalas flores e arroupa con mantas ás camelias no inverno.

Reflexións e diario de xardín. A emoción da vida vexetal e a visión relixiosa do xardín. A contradición da rosa de Rilke. Creación de Deus. 

A paisaxe de Hiperión.

En Nápoles "Toco a Bach todos los días en mi jardín a la orilla del mar" (...) "Sus flores [hedra] atraen a las abejas y las mariposas. Le gusta sobre todo a la bella mariposa Vanessa, con su esplendor rojo y negro". 

"En realidad, el trabajo en mi jardín no es un trabajo sino una meditación, un demorarse en el silencio"

miércoles, 22 de noviembre de 2023

Homenaxe do concello de Mondariz Balneario á plataforma cidadá en defensa dos seus xardíns históricos!

SOS Xardíns Mondariz Balneario, 2023


Case dez anos transcorridos trala perigosa tentativa do entón goberno municipal de recalificar parte do xardín histórico do Gran Hotel para, nunha maniobra de  especulación urbanística, construír no bosque centenario tres bloques de vivendas; o actual grupo de goberno recoñece o traballo da plataforma SOS Xardíns en defensa do patrimonio cultural e nomea aos seus integrantes, a título persoal, "membros honoríficos da corporación municipal"


A homenaxe contou coa instalacion dunha placa no bosque en recordo dos feitos


Parabéns a todos e gracias ao concello pola súa sensibilidade polo patrimonio cultural!

sábado, 19 de agosto de 2023

Flor e acanto

 Flor e acanto, 2023

Intervención artísitica no CGAC de 

Almudena Fernández Fariña




lunes, 3 de julio de 2023

Reloxo e calendario florais nos xardíns de Méndez Núñez, A Coruña



Un dos mellores exemplos de calendario e reloxo vexetais construídos nos xardíns de Galicia pódense ver en Méndez Núñez na Coruña. Iste artiluxio mecánico-floral sorprendennte, dá a hora, amosa o mes e o dia da semana co arrecendo e as cores das flores no espazo público dende a metade do século XX en que foi importado seguindo a moda dos principais axardinamentos europeos.

Reloxo floral nos xardíns da Coruña
Trátase dunha esfera finxida que reproduce o corpo dun reloxo circular cos números de buxo entre areas de cores, e dúas manecillas de ferro pintadas de vermello. Todo inclinado nun pequeno promontorio de terra para ser visto dende o paseo lateral dos xardíns, e ocultala maquinaria baixo o chan.


viernes, 12 de mayo de 2023

"El jardín del conde de Monterrey. Arte, naturaleza y panegírico"

 LIBRO

-PONCE CÁRDENAS, Jesús e RIVAS ALBALADEJO, Ángel


Sextinas descriptivo encomiásticas de Juan Silvestre Gómez ao seu patrono Manuel de Zúñiga a partir do seu xardín napolitano de Madrid en 1639

Trala estancia de dous lustros en Italia como embaixador de Roma e virrei de Nápoles o conde de Monterrei volta á corte e reforma a súa casa de recreo no Prado Vello de San Xerome para actualizala á maneira das vilas italianas cun xardín no que instalar a súa prezada colección de arte e mármores importados de Xénova. Finalmente o crego que traballaba como capelán ao seu servizo Juan Silvestre escribeu un dos poemas xardíns para describir a fazaña edilicia e loar ao seu aristócrata patrono.

Na metade superior da imaxe, xardín do conde de Monterrei na rúa Árbore do paraíso, entón rúa dos Xardíns e traseira ao Prado Vello de San Xerome no plano de Madrid de Pedro Texeira. Fragmento da folla 14 (Fonte: Biblioteca Nacional)


 

jueves, 6 de abril de 2023

Parque Rosalía de Castro, 1921, Lugo

 PARQUE ROSALÍA DE CASTRO

Nunha plataforma horizontal denantes da caída en pendente cara o rio Miño, o parque Rosalía de Castro deseñouse na comodidade dun plano sen accidente ou obstáculo algún e se converteu no miradoiro e balconada do principal rio galego. A monumentalidade da pérgola art deco de Eloi Maquieira intensifica esta relación do parque co Miño, un espazo que refulxe no solpor final do día matizado polo azul Klein do ceo de pontóns de formigón pintado.

Pérgola na esquina sureste con vistas ao rio Miño

O peche do parque reorre a un sinxelo parapeto de sebe de ligustres evitando a ríxida barreira de fábrica ou forxa, erro que cometeu por exemplo o xardín botánico de Padrón nos anos 90 do século pasado, que non soubo valorar os muros vexetais. Porén a monumentalidade si queda evidentemente marcada na puntuación dos esveltos obeliscos  brancos que se utilizan como luminarias e que son un dos sinais de identidade deste xardín.

Maqueta de España e Portugal, 1929 da Casa Hepzos

Baixo un pombal e resgardado nun pavillón octogonal agarda unha das sorpresas do parque: o mapa en relevo da península ibérica do ano 1929 e fabricado segundo o relato do concello de Lugo na Casa Hepzos. Esta atracción xeográfica que contaba con iluminación propia relativa ás cidades e ós faros é unha agradable mostra da vocación educativa do parque.

Estanque dos patos

O xardín estrutúrase cun trazado principal de paseos en aspa que, dada a irregularidade do trapecio, non coincide en dúas das súas puntas, e que ten un centro marcado mediante unha grande rotonda con fonte e parterre.

A obra escultórica máis senlleira é a do monumento ao alcalde Ánxo López Pérez, de 1958 obra de Francisco Asorey cunha sorprendente figura alegórica moi humana na expresiva xestualidade de brazos e pernas.

(Fonte da información: Concello de Lugo)

sábado, 14 de enero de 2023

O parterre barroco de San Lourenzo de Trasouto no Anuario Brigantino

Xardín do pazo de San Lourenzo

Anuario Brigantino, núm. 44 

 Descargue o exemplar de balde en:
 https://dialnet.unirioja.es/ejemplar/618703

lunes, 1 de agosto de 2022

lunes, 4 de abril de 2022

Alteración e destrución da alameda da Estrada, Pontevedra

Proxecto atribuído ao arquitecto Franco Montes a partir dos anos 10 do século XX, esta fermosa alameda, a carón do pazo municipal, sofríu hai a penas un par de anos unha desafortunada  actuación que a mutilou irreversiblemente,  destruíu e danou gravemente. Todo feito da man do propio goberno municipal que debía selo encargado da súa protección e tutela.

O elemento da entrada, o icónico paseo en pérgola de glicinias pechaba lateralmente a praza do concello servindo un palco á vida pública municipal e introducía ao paseante na perspectiva do quiosco da música. Este paseo de teito vexetal acoutábase cunha flamante columnata clásica dórica apoiada sobre basamentos e servía á tranquilidade do descanso incorporando un banco corrido de pedra. Todo foi inexcusablemente destruído!!

A alameda ca. 1970, Fonte: fototeca.cnig.es

A alameda ca. 1990, Fonte: fototeca.cnig


Pero non  foi só afectada esta loggia lateral, tamén o parterre circular na fachada posterior do concello cos seus arriates de flores e fonte e o paseo central de plátanos con pavimento de terra, tamén foron destruídos.

Este procedemento de destrución dun patrimonio vexetal e arquitectónico ás portas mesmas do concello e perpetrado polo mesmo concello é inadmisible nunha sociedade esixente que vela pola cultura e o patrimonio herdado que debería ser inalienable. A nova proposta de parque que a substituíu (e da que son incapaz de amosar unha vista aérea) ignorou a memoria histórica do lugar, desprezou a identidade da vila e non tivo remordemento ningún en cortar árbores centenarias para correxir a historia do parque ao servizo dun irritante formalismo supostamente vangardista. Nada novo baixo o sol.

O resultado é unha praza dura central castigada polo vento, desprotexida no verán e exposta ao inverno; unhas plantacións raquíticas dun novo arborado que tardarán  décadas en telo porte dos exemplares cortados; o trazado do paseo central, eixo da vila burguesa e  de comercio destruído despois de ser o tradicional punto de encontro dos estradenses durante cen anos; o fermoso parterre colorista que ofrecía un recuncho umbrío para o descanso, destruído; pero sobre todo son os miles de recordos e emocións transcorridos na vella alameda que polo visto non valeron nada para o goberno municipal. 

Moi cara foi finalmente a extensión da alameda a toda a mazá, Costoulle a súa propia identidade e a da propia Estrada. Que tipo de proxecto, preguntámonos,  farían os autores por exemplo nos xardíns do pazo de Oca (un emblema da xardinería barroca galega) se en lugar dunha restauración acometesen unha actuación similar? O problema como moitas veces sucede é a confusión entre o que estes técnicos viron como unha simple Zona Verde (unha denominación urbanística) e non coma un ben cultural, un xardín histórico que cumpría restaurar. Pouco pan e pésimo circo!

domingo, 13 de marzo de 2022

Xardín botánico de Padrón

 XARDÍN BOTÁNICO DE PADRÓN Ben de Interese Cultural (BIC), na categoría de Xardín Histórico segundo a Lei 5/2016 do patrimonio cultural de Galicia



Un paseo de plátanos en T marca o ton xeral do xardín, que desenvolve aos lados desta alameda dúas metades con parterres diversos e a súa impresionante colección vexetal.

Un cuadrilátero de sebes de azaleas con arcos centrais de entrada e camelias nas esquinas aloxa -nun sinxelo debuxo de buxo- o espectacular exemplar de palmeira do Senegal que é a especie máis icónica do xardín, matriz de pólas.

No estremo leste están plantadas os cipreses calvos, araucarias e palmeiras canarias hoxe atacadas estas pola praga do picudo vermello.

Esta xoia da arquitectura botánica, única nunha vila galega, honra a Padrón como unha das cidades con máis rico patrimonio vexetal da comunidade acrecentado nos seus outros espazos patrimoniais como o Souto, o seu afamado Espolón ou a súa veiga e montes do rio Sar.

Un desafortunado deseño do seu peche de cerramento substituíu nos anos noventa do século pasado as sebes de ligustre orixinais por unha vulgar forxa historicista que compre reformar.

Igualmente, este patrimonio tamén se atopa hoxe en risco pola ameaza dun urbanismo depredador típico dun concello sen planeamento de protección do seu casco histórico e que identifica como o seu principal problema a falta de estacionamento de vehículos.
Ataque do picudo vermello nas palmeiras canarias do xardín botánico



Riscos que porén superou de antigo e que se manifestan hoxe no seu rueiro cunha homenaxe a defensa deste ben, reflectido no nome da rúa Defensa do Xardín Artísitico 

Parterre

domingo, 2 de enero de 2022

Extinción da palmeira canaria en Galicia!

Palmeira do Parlamento, antigamente xardín da facultade de veterinaria

 Icona da emigración, agasallo de indianos á terra, símbolo do enriquecemento e do progreso (e tamén reverso dun drama humano)  esta árbore que engalana alamedas e paseos, emblema dos séculos XIX e XX xa se considera extinta sen que a Administración Pública tivese actuado para paralo picudo vermello (Ao fondo da imaxe a cidade da cultura).

sábado, 18 de diciembre de 2021

Horta de Santa Clara, Pontevedra, s. XV-XVI. Expolio histórico na cidade do Lérez

Apertura pública da horta històrica do convento franciscano  de clarisas trala adquisición polo concello por máis de 3 millóns de euros e o seu reverso patrimonial co expolio dos bens culturais do predio!: desmenbramento dos retablos, desaparición das imaxes estofadas, que foron arrincadas e separadas dos anxos que non puideron ser movidos a golpes; mutilación da fonte do claustro, alienación do arquivo e patrimonio documental. Un insólito panorama de perda cultural diante das institucións do país sen que estas reaccionen. Uns días aciagos. Uns días tristes. .

Fonte barroca do claustro

Pequeno bosque de castiñeiros, pomar, laranxeiras, emparrados de kiwis, paseos entre viñas, capeliña do bosque, pozo, lavadoiro cuberto, patios domésticos, bosqueciño de bambú, clausto en U con fonte barroca e hortensias, igrexa gótica, alto campanario barroco, ás de celdas... A reclusión feminina da Idade Media no centro da cidade de Pontevedra.

Claustro renacentista inacabado







domingo, 5 de septiembre de 2021

Xardín emocional

 GLENDA LEÓN

Música das formas, Maco,  (18.06.2021, 31.10.2021)


Xardín emocional, 2011-2021, Herba artificial seguindo un cardiograma, madeira, 110 X 1.500 X 8 cm

MARCO de Vigo



domingo, 11 de julio de 2021

Casa dos Espellos

 Novo número da revista 

CASA DOS ESPELLOS

Pode descargalo exemplar no seguinte enlace:

https://casadosespellos.wordpress.com/2021/06/29/casa-dos-espellos-4-2021/

domingo, 18 de abril de 2021

Xardín das Nereidas, Samos

Admitamos denantes de calquera outra cousa que é a sorprendente figuración escultórica da fonte a que domina o xardín no claustro denominado das Nereidas. Os corpos ondulantes das serpes inclínanse cara ao visitante e cuspen en liquída traxectoria a auga da súa boca inflada. Insólita desde logo estampa neste mosteiro lucense que conta con estas cimbreantes ninfas pródigamente representadas, saíntes da árbore da fonte, alarde técnico e visual que encende ao espectador e paseante do xardín. O festín figurativo nada cicateiro amosa a voluptuosidade e a abundancia das esculturas cos seus xogos de auga brindando un espazo que moi ben se completa -e atopa acomodo- no exotismo das especies vexetais.
Pormenores do xardín das Nereidas, e ciprés milenario que lle da nome á capela do Salvador

Porén o trazado do xardín non parece nada espectacular, pero do que non é doado absterse da atración que supoñen os oito pretos peitos eclipsando verdor e arcos oxivais por igual, que desde logo non lle fan sombra. A vertical da torre do reloxo coa súa coroa metálica que emerxe da fábrica conventual; as especies perennes do xardín sempre verdes, os latexos sonoros das campás; o silencio espectante do espazo,...todo nos remite a esa luxuria discreta e obsequiosa monacal.
A hexemónica presenza das ninfas co seu dificil equilibrio dentro da fonte, canta as virtudes dun mundo mariño cheo de  perigos e de monstros, cando se somete ás influencias da superficie terrestre. Dones e dádivas do hídrico mundo azul, esta auga cantarina que avisa da súa chegada cun escenario no que a danza das serpes transforma en paraíso o xardín.

Xardíns no claustro Grande e das Nereidas
 
Dúas opcións hai para percorrelo escenario mitolóxico do xardín: o paseo discreto baixo as bóvedas e tralos arcos -en secuencia protexida-, e no que as alturas do claustro permiten escudriñalo desde puntos diversos de vista.; ou a achega directa á fonte dos milagres atravesando o campo da herba.

No ano 1946 instalouse no veciño claustro Grande ou de Feijoo a escultura do abade, magnífica obra de Francisco Asorey quedando equilibrada en certa medida ista disfunción que sufria co seu veciño das Nereidas, coa colocación dun grande obxecto e que motivou o remozamento da cruxía do xardín

martes, 2 de febrero de 2021

Granxa da Peregrina, Bertamiráns

A finca "La Peregrina" en Bertamiráns,  foi unha fermosa granxa rural e quinta de recreo do século XIX en San Xoán de Ortoño -hoxe incorporada ao núcleo urbano da capital amiense- que foi propiedade de Javiera García-Barrosa.



En 1911 Jenaro de la Fuente reflectiu nun plano firmado en Vigo o estado que presentaba entón a finca de 5 hectáreas e media de superficie, plano que adicou  aos seus amigos Javiera e Domingo.
Piña sobrevivente no peche de ferro




Roseira no vello pomar e palmeira canaria afectada co picudo


Tratábase dunha estensa propiedade que se desenvolvía intramuros en torno á casa, coa horta, o xardín e o pomar, e fóra deles o frondoso bosque de eucaliptos e carballos. A unidade que entón se veía no plano foi alterada parcialmente nos anos 90 do século pasado ao ser edificado o bosque -previa tala- cunha urbanización de vivendas acaroadas.



Unha verxa de ferro de cor verde titulada co nome da granxa no lintel e dúas piñas de fundición daban acceso ao conxunto dende o norte a través dun longo paseo rectilíneo emparrado que remataba en perspectiva na espadana da capela. Porén o aceso principal tiña lugar de forma directa a través dun patio dende a propia aldea da Peregrina a través do camiño de Ponte Loureiros e Ames.

Fig. 1 Pormenor do plano de Jenaro de la Fuente co bosque de eucaliptos e carballos. No interior da finca o miradoiro octogonal (Arquivo do Concello de Ames. Urbanismo)


A granxa describíase con carreiras e paseos cubertos con emparrados circundando a propiedade, campo de vides en espaller de cepa redonda, horta, xardín reticulado que se estendía cara o nordeste plantado con árbores frutais, e o bosque de eucaliptos e carballos alineados en plantación na parte alta extramuros e que albergaba no seu seo un pequeno miradoiro octogonal (Fig.1)



Hoxe convertida con bo éxito nun ben municipal adopta as funcións de parque urbano e de lecer e incorporou na  súa remoción novos elementos coma un labirinto de buxo ou un estanque de patos.

Solaina leste

Acceso norte e capela ao  final da perspectiva

Emparrado supervivente do trazado orixinal

Labirinto de buxo incorporado a finais dos anos 90

domingo, 27 de septiembre de 2020

Destrución do xardín das Castaño!, Padrón

Prosegue a destrución no casco vello de Padrón dun novo xardín histórico: o xardín ecléctico das Castaño.

Con orixe nunha das escasas hortas fluviais medievais que se conservaban e que non foran colmatadas coa construción do paseo decimonónico do Espolón, esta fermosa arquitectura amosaba un trazado de buxo en retícula e un plantel de árbores centenarias entre as que salientaba un esbelto trachicarpus fortunei e unha camelia únicos na contorna.

De nada serveu o seu valor natural, a súa situación a carón do rio Sar e o seu afamado paseo, nin tampouco a trama medieval protexida da cidade, o resultado, como sempre pasa coa cegueira urbanística e política é que perde a cultura dun pobo.

viernes, 11 de septiembre de 2020

Bosques de Galicia

Metamorfose do monte galego.
Unha intervención artística de Cristina García Fontán nas torres Hejduk, Santiago de Compostela

Especies invasoras na torre vítrea

Prat de especies autóctonas na torre opaca

jueves, 20 de agosto de 2020

Destrución do xardín do Campo de Conxo

 Tras máis dun cento de anos cualificando un magnífico espazo veciñal de relación social, con paseo de plátanos, campo de xogos e xardín de convivencia entre veciños e internos do hospital, se destrúen os xardíns do Campo de Conxo para (eufemísticamente) recualificar e reconvertir o xardín en praza dura ao servizo dos turistas do todopoderoso Camiño xacobeo

Xardíns do vello Campo de Conxo co muro de pedra que os protexía do tráfico viario.  Fonte: xardinshistoricos


O concelleiro de obras competente admite trala tala pola radio que está triste, o alcalde non cree preocupante o caso por contar xa Santiago cunha extensa superficie arborada, a Administración autonómica explica que o problema o teñen as cotas do terreo (e por extensión supoño o mundo por non ser plano)... e o que resulta de todo isto é un novo autorretrato cruel do noso país incapaz de valorar o seu patrimonio vexetal e onde as árbores e o espazo cualificado do xardín non valen nada. O campo tradicional convertido en praza dura

miércoles, 22 de julio de 2020

Revista CASA DOS ESPELLOS

Novo número da revista
  Casa dos espellos

Betanzos, 2020

Descargue o exemplar en:
https://casadosespellos.wordpress.com/

miércoles, 1 de julio de 2020

O Rexo, Allariz, 1997

Intervención artística de Agustín Ibarrola no bosque de ribeira do Rexo na parroquia de Requeixo de Valverde.

Comunidades de antas, vacas e ovellas nas ribeiras do rio Arnoia.

Gran semicírculo lítico na pradeira do bosque.

Ameneiros de cores no espello fluvial.

Pontella tradicional alintelada para cruzar o rio Arnoia.

Illa fluvial formada polas canles do aproveitamento hidráulico, presa en diagonal e fermoso conxunto etnográfico.

Bosque de ribeira con carballos, salgueiros, ameneiros e piñeiros ao paso polos montes de Cuadraga e Meire.

Presa e azude de derivación augas arriba na Forca.

Granxa e queixería xestionada pola fundación Ramón González Ferreiro.

Agrupación pictórica de ameneiros (alnus glutinosa)

Gran semicírculo lítico na pradeira do Rexo e carballeira de fondo

Pormenor pictórico


Pontella tradicional de 12 vans


Pedra horizontal con fieitos

Paisaxe arnoiesa alaricense


Umbral con monolitos na illa



As pinceladas Ibarrola xunto ao río.


Estalotes de xuño